Wykonywanie planu wydatków w JST odbywa się w ramach ustalonych limitów budżetowych i zgodnie z ustawą o finansach publicznych. Plan finansowy, będący częścią budżetu, określa maksymalne kwoty wydatków i zapewnia celowość oraz gospodarność finansowania zadań publicznych. Strona wydatkowa budżetu jest dyrektywna – niedopuszczalne jest jej przekroczenie.

Za wykonanie planu odpowiada organ wykonawczy JST, natomiast za realizację planu jednostki organizacyjnej – jej kierownik. Odpowiada on za przestrzeganie zasad celowości, oszczędności, efektywności i skuteczności wydatków.

Zmiany planu są dopuszczalne, ale muszą być dokonywane przez uprawnione podmioty. Brak lub przekroczenie upoważnienia skutkuje naruszeniem dyscypliny finansów publicznych (art. 10 u.o.n.d.f.p.). Kierownik jednostki bez upoważnienia musi wystąpić do organu nadrzędnego z wnioskiem o zmianę.

Zmiany muszą być dokonane przed zaciągnięciem zobowiązania lub dokonaniem wydatku. Zmiana planu po fakcie nie znosi odpowiedzialności.

Jeśli jednostka planuje wydatek na 15 000 zł (np. za energę), a w planie jest tylko 10 000 zł, to wydanie tej kwoty bez zmiany planu jest naruszeniem dyscypliny. Również akceptacja przelewu przez głównego księgowego mimo braku środków może skutkować jego współodpowiedzialnością.

Wdrożenie systemu powierzania zadań wymaga ścisłej współpracy między JST a spółkami komunalnymi. Przykładem może być gmina X, która po wdrożeniu nowych procedur zwiększyła efektywność realizacji zadań o 15%, poprawiając jednocześnie jakość usług dla mieszkańców.

Jednocześnie należy pamiętać, że każda procedura musi być zgodna z obowiązującymi przepisami prawa, w tym ustawą o VAT, aby uniknąć potencjalnych nieprawidłowości podatkowych.

Plan finansowy to nie formalność, lecz narzędzie zarządzania finansami publicznymi. Nieprzestrzeganie zasad jego wykonywania skutkuje odpowiedzialnością dyscyplinarną i może podważyć legalność całej gospodarki finansowej JST.